خیاطی چه به صورت شغل و چه به شکل تفریح دنبال شود، رشتهای پیشرفته و تخصصی به حساب میآید. همانطور که همه مهارتها و تخصصها ابزار و وسایل خاص خودشان را دارند، برای فعالیت در این رشته هم به لوازم جانبی خیاطی نیاز خواهیم داشت. در عین حال که تعداد این ابزارها زیاد است اما؛ در این مقاله میخواهیم شما را با لوازم جانبی خیاطی آشنا سازیم.
وسایل مورد نیاز خیاطی چیست؟
شاید هم فراتر از یک خیاط مبتدی هستید و مشغول توسعه مهارتهایتان میباشید. در هر شرایطی که هستید توصیه ما به شما این است که لیست لوازم جانبی خیاطی خود را در این مقاله مطالعه کنید و با آنها آشنا شوید. ژورنال بخوانید.
قیچی مخصوص خیاطی
شما در تمام مراحل دوخت لباس به یک قیچی مناسب خیاطی نیاز خواهید داشت. این وسیله برای برش زدن پارچهها، بریدن نخها و … به کار میآید. قبل از هر چیز توصیه ما این است که از قیچیهای مخصوص خیاطی استفاده کنید چرا که مزایای ویژهای نسبت به قیچیهای معمولی دارند. از همه مهمتر، توانایی بیشتر برای بریدن پارچهها و دیرتر کند شدن دو ویژگی خوبی هستند که دارند.
مساله بعدی، ابعاد آن است. بهتر است که برای بریدن نخ یک قیچی کوچک و ظریف و برای برش زدن پارچهها یک قیچی بزرگ داشته باشید تا هنگام کار کردن تسلط بیشتری به شما بدهند. ضمنا، فراموش نکنید که قیچیها به مرور زمان دچار کندی میگردند و اگر بعد از گذشت مدتی آنها را تیز نکنید ممکن است هنگام بریدن پارچهها به آنها آسیب وارد کنند.
جهت تیز کردن قیچی نیز قیچی تیزکنهای دستی و برقی در بازار هستند که بنابر قیمت و کاراییشان میتوانید یک مدل مناسب را خریداری کنید. با توجه به اهمیت و کارایی این وسیله در شغل خیاطی، احتمالا بارها و بارها به آن نیاز پیدا میکنید و اگر لابلای وسایل و پارچهها گم شود زمان زیادی را از شما میگیرد تا بتوانید آن را پیدا کنید. بنابراین، توصیه ما این است که یک بند خوش رنگ به دور دسته آن ببندید و بند را به گردن خود بیندازید. طول بند به اندازهای باشد که بتوانید با قیچی کار کنید. در این صورت دیگر بخشی از تمرکز و حواس شما صرف پیدا کردن قیچی نخواهد شد.
در آخر لازم است این مورد را تذکر بدهیم که از بریدن کاغذهای الگو و یا چیزهای پلاستیکی با قیچی خیاطی اجتناب نمایید. چرا که بریدن آنها از تیزی قیچی کم میکند و این اصلا برای شما اتفاق خوبی به شمار نمیرود. حتی هر جنسی از پارچهها را هم نباید با آن برش زد چرا که بعضی اجناس به سختی با یک قیچی قابل برش هستند و فقط به این وسیله آسیب وارد مینمایند.
نوار متر برای خیاطی
وسیله بعدی نوار متر است که با توجه به اهمیت اندازهگیری در خیاطی حتما باید کنار دست شما باشد. نوارمترها با دو نوع واحد اندازه گیری در بازار موجود هستند: سانتی متر و اینچ. مشخصا در ایران سانتی متر واحد اندازه گیری رسمی است اما گاهی ممکن است به اندازهگیری بر حسب اینچ نیز احتیاج پیدا کنید. برای مثال، اگر الگویی که با آن مشغول دوخت هستید بر حسب اینچ طراحی شده باشد به نوار متری بر حسب اینچ نیاز خواهید داشت.
پس، توصیه ما این است نوار متری را تهیه کنید که هر دو واحد اندازه گیری را داشته باشد. این وسیله خصوصا در طرحهای گرد و خطوط منحنی کارکرد مهم و اساسی دارد. هرچه دقت شما در کار با آن بالاتر برود، دوخت تمیزتر و حرفهایتری را انجام خواهید داد.
سوزن خیاطی
پس از دو ابزاری که معرفی کردیم، به سوزن میرسیم که از گذشته تا زمان کنونی اصلیترین وسیله برای دوختن بوده است.
تفاوتی هم ندارد که با دست یا چرخ خیاطی میکنید. در هر صورت سوزن خیاطی جزو وسایل مورد نیاز دوخت به شمار میآید. سوزنهایی که برای دوختن با دست طراحی شدهاند سوراخشان در قسمت بالا قرار گرفته و در مقابل؛ سوزنهایی که مخصوص چرخ خیاطی هستند سوراخشان در قسمت پایین قرار دارد و بر همین اساس میتوانید تشخیص دهید که کدام سوزن مخصوص دست و کدام یک مخصوص چرخ خیاطی میباشد.
اما چند توصیه مهم درباره این وسیله:
- تیز بودن سوزن و تعویض آن پس از اینکه تیزی خود را از دست داد بسیار اهمیت دارد. اگر از سوزن کند استفاده کنید نه تنها شما را خسته میکند بلکه اجازه نمیدهد به درستی کار کنید. خصوصا سوزن چرخ خیاطی را بهتر است پس از دوخت هر لباس تعویض کنید چرا که به دلیل فعالیت فراوان زودتر از سوزنهای دستی کند میشود.
- سوزن خیاطی انواع مختلفی دارد که هر نوع برای یک جنس پارچه کارایی دارد. برای پارچه جین، پارچه کشی و … سوزن مخصوصی وجود دارد که بنابر ضخامت و زبری پارچه طراحی شده است.
- گاهی لازم است که برای دوختن یک طرح با چرخ خیاطی، همزمان از دو یا حتی سه سوزن بهره ببرید. این سوزنهای دوقلو یا سه قلو هم نوع دیگری از سوزنهای چرخ خیاطی میباشند.
- برای تیز نگاه داشتن سوزن میتوانید آنها را داخل سیم ظرفشویی نگاهداری کنید تا هم از گم شدنشان دوری کنید و هم با این کار سوزن را تیزتر نمایید.
پینها و وسیله نگهداری پین
پینها در واقع سوزنهایی هستند که برای نگهداری پارچه و الگو به کار میروند و قابلیت دوختن و نخ شدن ندارند. مشخصه ظاهریشان هم داشتن یک توپ پلاستیک کوچک در قسمت بالاییشان است به همین دلیل به آنها سوزن ته مروارید نیز گفته میشود.
پین در خیاطی بسیار کاربردی است و بهتر است تعدادی از آن در اختیار داشته باشید تا هر گاه لازم بود پارچه یا الگو را فیکس نگاه دارید و سپس بدوزید به کمک آنها این کار را انجام بدهید. ضمن اینکه به دلیل کوچک بودن اندازه آنها ممکن است اگر به نحو صحیح در یک جا جمعشان نکنید به راحتی گم شوند. به همین خاطر پیشنهاد ما استفاده از یک کوسن کوچک ابری است تا پینها را داخل آن فرو کنید و همه را یک جا در کنار هم جمع نمایید. به جز پین سوزن ته گرد نیز وسیله مناسبی است که همین کارها را با آن هم میتوان انجام داد.
سوزن نخ کن و انگشتانه
نخ کردن سوزن یکی از سختیهای روتین خیاطی است. به همین خاطر در میان وسایل جانبی خیاطی لازم برای شروع خیاطی سوزن نخ کن هم قرار دارد.
علاوه بر سوزن نخ کن، انگشتانه هم موردی کاربردی میباشد. انگشتانه وسیله فلزی کوچکی است که بر روی انگشت دست متصل میشود و هم نخ کردن سوزن را آسانتر میسازد و هم از انگشت شما هنگام کار محافظت میکند. اگرچه این وسیلهها برای دوخت و دوز دستی ضروریتر اند اما برای خیاطی با چرخ خیاطی نیز مناسب میباشند. همچنین، موچین هم وسیله خوبی برای نخ کردن سوزنها به حساب میآید.
انواع نخ خیاطی
در کنار لوازم جانبی خیاطی، یک وسیله را نمیتوان نام نبرد و آن نخ میباشد. بدون نخ نمیتوان خیاطی کرد و این مساله به خوبی اهمیت آن را نشان میدهد. نخ انواع و اقسام مختلفی دارد که بر اساس کیفیت و ضخامتشان دسته بندی میشوند. نخهای کتان که برای دوخت اکثر پارچهها مناسب هستند، نخهای پلیاستر که برای گره زدن مناسب میباشند، و بقیه نخهایی مثل: متالیک، ابریشم و الیاف و … از جمله آنها هستند که بهتر است این موارد را تهیه کنید تا بتوانید برای هر پارچهای از نخ مناسب آن بهره ببرید.
عموما وزن نخها به این صورت محاسبه میشود که یک کیلوگرم از آنها چقدر طول دارد. یک کیلوگرم از بیشتر نخها تقریبا 50 کیلومتر طول دارد که اگر نخ سنگینتر و ضخیمتری داشته باشید احتمالا این نسبت تغییر خواهد کرد. در هر صورت لازم است که انواع نخ را برای خیاطی کردن بشناسید تا بتوانید به درستی انواع کاربردی آنها را برای کار خودتان تشخیص دهید.
خطکش خیاطی (رولر خیاطی)
یکی دیگر از ابزار لازم رولر خیاطی است. اگر برایتان این سوال ایجاد شده که رولر خیاطی چیست؟ باید گفت که رولر همان خط کش است که همه ما در دوران مدرسه با آن برای ترسیم اشکال هندسی و خط کشی کردن صفحات کار میکردیم.
خط کش مخصوص خیاطی دارای دقت بیشتری جهت اندازه گیری است. همانند نوارمترها دارای واحد اندازه گیری بر اساس سانتی متر یا اینچ هستند و شما بسته به واحد مورد نیازتان از آن بهره میبرید. همچنین، رولرهای خیاطی در انواع مختلفی موجود هستند. رولرهای فلزی دارای طول زیادی میباشند که برای اندازه گیری طول پارچههای بلند و بزرگ به کار میروند. رولرهای شیشهای به دلیل شفافیتی که دارند هنگام دوخت و دوز بیشتر به کار میآیند. نوع چوبیشان نیز در کارهای دیگری مورد استفاده قرار میگیرند.
وزنههای نگه دارنده الگو
کاغذهای الگو از جمله ابزاری هستند که بیشتر خیاطها به آنها نیاز دارند. دوختن انواع طرحها نیاز به الگوهای خاصی دارد و به این ترتیب شما نیاز دارید تا آنها را بر روی پارچه ثابت نگاه دارید و کارتان را بر اساس آن انجام بدهید.
همانطور که در موارد قبلی اشاره کردیم، پینها وسیله خوبی جهت فیکس کردن الگو بر روی پارچه هستند اما لازم است بدانید که گاهی نمیتوانید از آنها برای فیکس نمودن کاغذ الگو بهره ببرید. چرا که بعضی از پارچهها ضخامت زیادی دارند و همین ویژگی کار شما را سخت مینماید.
در چنین مواقعی توصیه ما استفاده از وزنههایی است که وظیفه فیکس نمودن کاغذ الگو بر روی پارچه را به درستی انجام میدهند. مهرههای فلزی، کیسههای شنی کوچک، لیوانها، قوطیهای کنسرو و سایر وسایلی که هم وزن کافی برای این کار را دارند و هم با اندازه نه چندان بزرگ خود مانعی برای کارتان ایجاد نمیکنند از جمله وزنههای خوب برای ثابت نگاه داشتن الگو محسوب میشوند.
بشکاف
گاهی اوقات بریدن یک نخ ساده ممکن است زمان و انرژی زیادی از شما بگیرد. در چنین مواقعی با داشتن یک بشکاف به راحتی خواهید توانست این نخها را ببرید. شکافتن درزها، باز کردن سوراخ جا دکمه و شکافتن نخهای اضافی پارچه از جمله کارهایی هستند که با بشکاف به خوبی انجام میشوند. ضمن اینکه باید یک بشکاف تیز و خوش دست داشته باشید توصیه دیگر ما داشتن یک موچین میباشد. موچین و بشکاف هر یک ویژگیهای خاص خود را دارند و خوب است که هر دو را به عنوان لوازم جانبی خیاطی تهیه نمایید.
خودکار مخصوص خیاطی
برای دوختن بخشهایی از الگو بر روی پارچه مجبور هستید که آن طرح را به صورت دقیق و ظریف بر روی پارچه منتقل نمایید. اما اگر این کار را با استفاده از خودکارهای مخصوص خیاطی انجام ندهید آن طرحی که بر روی پارچه کشیدهاید باقی خواهد ماند و جلوه زشتی به آن میدهد. برای حل این مشکل بهتر است از خودکار خیاطی بهره ببرید که قابلیت پاک شدن دارد و هر زمان که بخواهید میتوانید این کار را انجام دهید. ضمنا طراحی کردن با آنها بر روی پارچه راحتتر از سایر خودکارها میباشد.
بعضی اوقات دیده میشود که پس از اینکه با این خودکارها کار کردید و طرحتان را نیز از روی پارچه پاک نمودید، مجددا آن طرح ظاهر میگردد. این اتفاق ممکن است در سرمای زیاد رخ دهد. بنابراین حتما این مورد را با خودکار خود چک کنید و حتی میتوانید با آن بر روی پارچه طرحی رسم نموده و سپس پارچه را داخل فریزر قرار دهید و پس از چند دقیقه آن را مشاهده کنید. این عمل یک راهکار بسیار خوب به شمار میآید.
گچ خیاطی
بعد از خودکار مخصوص خیاطی، گچ هم وسیله مناسبی برای علامت گذاری بر روی پارچه میباشد و بیشتر خیاطهای حرفهای و نیمه حرفهای همیشه تعداد زیادی از این گچها را در رنگهای متنوع در کنار دست خود به عنوان لوازم جانبی خیاطی دارند.
شما میتوانید یک جعبه کوچک و زیبا تهیه نمایید و چند مدل گچ را در چند رنگ مختلف داخل آن بریزید. ویژگی مهمی که باید درباره گچ بدانید این است که ماندگاری اثرش خیلی کوتاه است و توصیه نمیشود برای پروژههایی که چند روز به طول میانجامند، از گچ برای علامت گذاری استفاده نمایید. اما اگر یک دوخت ساده است و برای چند ساعت به علامت گذاری نیاز دارید گچ ابزار بسیار مناسبی است و خیلی هم راحت اثرش پاک میشود.
ابزار علامت گذاری رولت خیاطی
همانطور که متوجه شدهاید علامت گذاری در خیاطی مساله مهمی است و به همین دلیل ابزار دیگری برای این کار به شما معرفی خواهیم کرد. بر روی این وسیله یک سطح چرخان قرار دارد که با چرخاندنش بر روی الگو، علامتهای الگو را بر روی پارچه انتقال میدهد. حتی میتوانید آن را به گچ آغشته نمایید تا رد و اثر بهتری به جا بماند.
افرادی که به یادگیری خیاطی علاقمند هستند، همیشه در حال جستجو برای آشنایی با وسایل مورد نیاز برای شروع خیاطیاند و در این بین با انواع و اقسام وسایل جدید خیاطی و یا حتی وسایل متعدد چرخ خیاطی مواجه میشوند و در آخر ممکن است دچار نوعی سرگردانی شوند. بنابراین در دورههای آموزش ابتدایی لوازم جانبی خیاطی معرفی میشوند که ما مهمترین و ضروریترینشان را در این مقاله ذکر کردیم. حتی اگر شما به دنبال وسایل مورد نیاز برای مغازه خیاطی هم باشید باز این ابزار مهمترین موارد کار شما به شمار میآیند. بنابراین، در کیف لوازم جانبی خیاطی خودتان حتما این چند مورد را داشته باشید و از آنها به خوبی محافظت نمایید.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد و منتظر نظرات شما برای معرفی وسایل مورد علاقه و پرکاربردتان در خیاطی هستیم.